De rijke taalkundige en culturele achtergrond van België geeft vorm aan het complexe politieke landschap. Als federale parlementaire constitutionele monarchie delen de federale, regionale en taalgemeenschappen van het land de macht. Het levendige politieke klimaat in België wordt gevoed door het meerpartijenstelsel en de invloed van de EU.
Het politieke systeem en het bestuursorgaan van België
België is een federale parlementaire constitutionele monarchie… Dit betekent dat de Belgische koning een symbolische leider is en dat de premier en de federale regering de feitelijke macht in het land hebben.
Het Belgische federale parlement bestaat uit twee kamers: net als in veel westerse democratieën. Er is een Kamer van Afgevaardigden en een Senaat. De leden van deze twee kamers worden verkozen door de Belgische bevolking.
Politieke vertegenwoordiging in België
De Senaat en de 150 leden tellende Kamer van Volksvertegenwoordigers vormen het tweekamerparlement van België (60 leden). De Senaat bestaat uit senatoren van de regionale parlementen en de parlementen van de taalgemeenschappen, terwijl de Kamer van Volksvertegenwoordigers wordt gekozen volgens een systeem van evenredige vertegenwoordiging.
Gemeenschappen en regio’s
Het politieke systeem van België is echter nog ingewikkelder door de manier waarop het land is opgedeeld in gemeenschappen en gewesten. Deze gebieden krijgen specifieke autonomie om taal-, culturele en geografische verschillen die sterk aanwezig zijn in het land te helpen oplossen.
Zo zijn er in België drie gewesten (Vlaanderen, Wallonië en Brussel-Hoofdstad) en drie officiële talen. Elk van de betrokken delen van het land krijgt dan de taak om lokaal relevante zaken te organiseren, zoals onderwijs en cultuur voor de taalgemeenschappen en werkgelegenheid, landbouw, milieu, energie, huisvesting en zelfs buitenlandse handel voor de regio’s.
Dit is een bijzondere opzet die alleen een land met de geschiedenis en structuur van België heeft.
Eerste staatshervorming in 1970
Veel van deze taal- en regionale verschillen ontstonden tijdens de eerste spanningen tussen het Nederlandstalige Vlaanderen en het Franstalige Wallonië, die in 1970 tot de eerste staatsverandering leidden. In die tijd werden de drie taalgemeenschappen opgericht en werden ook de decentralisatie- en federaliseringsprocessen in gang gezet.
Dit alles leidde tot de complexe politieke structuur die vandaag de dag in België aanwezig is.
De belangrijkste politieke partijen van de Belgische regering
Het politieke landschap van België bestaat uit meerdere partijen, waarbij de belangrijkste partijen langs taalkundige lijnen zijn verdeeld. Belangrijke politieke partijen zijn:
- Nieuwe Vlaamse Alliantie (N-VA) – Vlaams-nationalistisch, conservatief
- Christen-Democratisch en Vlaams (CD&V) – Vlaams, christen-democratisch
- Open Vlaamse Liberalen en Democraten (Open Vld) – Vlaams, liberaal
- Socialistische Partij (PS) – Waals, sociaal-democratisch
- Reformistische Partij (MR) – Waals, liberaal
België en de Europese Unie
België heeft als stichtend lid van de organisatie een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van het EU-beleid. De Europese Commissie, de Europese Raad en het Europees Parlement zijn alle gevestigd in Brussel, de hoofdstad van de EU, die de facto als regeringszetel fungeert.
Vaak gestelde vragen
Heb ik stemrecht bij de Belgische verkiezingen?
De verkiezingen voor het federale, regionale en Europese niveau staan open voor Belgische burgers van 18 jaar en ouder. Verkiezingen in Europa en lokaal staan open voor EU-ingezetenen die in België wonen, maar niet voor federale of regionale verkiezingen. Inwoners van niet-EU-landen moeten de Belgische nationaliteit aanvragen om te kunnen stemmen.
